İslamda hayvan hakları konusunda ne gibi öneriler vardır?

Kur’an ve sünnette hayvanların can taşıyan varlık oldukları ve insanlar gibi ümmet/topluluk halinde yaşadıkları belirtilerek yaşama, beslenme, barınma, üreme, vb. haklarının korunması gerektiği, bu sorumluluğun ise insana ait olduğu buyurulmuştur. “Merhamet edenlere Allah da merhamet eder. Siz yerdekilere merhamet ediniz ki göktekiler de size merhamet etsinler. ”  (Ebu Davud,Edeb,66 / Tirmizi, Birr, 16) “Merhamet etmeyene merhamet olunmaz.” (Buhari, Edeb, 18) Müslüman sadece insanlara değil, diğer canlılara da merhametle davranır, hayvanlara şevkatle muamele eder. Allah (c.c) yarattığı canlılara acıyanları bağışlar, günahlarını affeder. Peygamberimiz (s.a.v) buyuruyor: “Bir adam yolda yürürken çok susadı, nihayet bir kuyu buldu, oraya inerek su içip çıktı. O sırada bir köpek dilini çıkarıp soluyor ve susuzluktan nemli toprağı yalıyordu. Bunun üzerine o adam, “Bu köpek de benim gibi susamıştır.” dedi ve kuyuya inerek mestine su doldurdu, onu ağzı ile tutarak kuyudan çıktı ve köpeğe su içirdi. Onun bu davranışından Allah razı oldu ve onu affetti. Ashab:

– Ya Rasûlallah, hayvanlarda da bizim için sevap var mıdır, dediler.

– Her canlıda bizim için sevap vardır.” buyurdu.  (Buhari, Edeb, 27 / Müslim, Selam, 153)

Dinimiz sadece insanların değil, hayvanların hakkına da riayet edilmesini, onlara şevkat ve merhamet gösterilmesini emreder. Her hayvandan yaratılışının gayesine uygun olarak yararlanmalı, onları bunun dışındaki işlerde kullanmamalıdır. Ehil hayvanların vaktinde yedirilip içirilmesine dikkat etmeli, onları aç, susuz bırakmamalıdır.

Hayvanları güçleri yetmeyen işlere koşarak yormak, dövmek, yüzlerine vurmak, işkence etmek ve aç, susuz bırakmak merhamet ölçüleri ile bağdaşmaz. Böyle bir davranış, derdini anlatamayan canlılara zulümdür. Allah’tan başka koruyucusu olmayan bu canlılara karşı merhametsiz ve acımasız davranmanın ise cezası çok ağırdır.