CEVAP: Tertîl; dizgi, güzel uyum demektir. Rasûlullah (sas), bir âyet okuyup sonra ağlayan bir kişiyi gördüğünde, “Allah’ın sözünü duymuyor musunuz? ‘Kur’ân’ı tertîl üzere okuyunuz.’ buyuruyor. İşte tertil budur.” Buyurdu. Büyük âlim Alkame, güzel Kur’ân okuyan birisini dinlediğinde; ‘Şüphesiz ki Kur’ân’ı tertil üzere okudu, ona anam babam fedâ olsun.’ dedi. Demek ki tertilin bir yönü, Kur’ân’ı güzel okumak ve ondan etkilenmek. İbn Tâhir bu âyetin yorumunda âdeta ‘tertil’in bütün çağrışımlarını özetler: “Hitâbının letâifini tedebbür et, ahkâmını kendi nefsinde yaşamaya çalış ve bunu dile ve kalbinle de Kur’ân’ın mânâlarını anlamaya çalış ve bütün sırrınla Kur’ân’a yönel.” Hz. Ali tertili târif ederken, harflerin tecvid (le okunmas)ı ve durakların bilinmesidir diyerek Kur’ân’ı tecvidli okumayı ve vakıf yerlerini iyi kavramayı işâretlemiştir. Cenâb-ı Hakk’ın Kur’ân’ı nasıl okumamız gerektiği konusundaki murâdını bildiren anahtar kelime ‘tertil’; “peşi sıra ve mânâlarını açıklayarak oku” şeklinde anlaşılmıştır. Efendimiz’in (sas), Kur’ân’ı okuyuş tarzının harf harf olduğu da rivâyet edilmektedir. Kur’an’ın lafızlarının hakkını vermek, okuyuş (kıraat) usûl ve metotlarını uygulayarak okuma ile ancak mümkün olabilir. Ayrıca, okuduğumuz âyetlerin mânâsını anlayarak, gerektiği yerde âyet üzerinde durup tefekkür ederek okumak îcap etmektedir. Kur’ân anlaşılmak ve yaşanmak için indirilmiş bir kitaptır. Anlaşılması ve yaşanması da buna, yâni tertîl üzere okumaya bağlıdır., Kaynak: . (Musannaf-ı ibn-i Ebî Şeybe, VII-226), (Kurtubî, XVIII/37-38; Fethu’l- Bârî, IX-89), (Ebcedülulûm, II-2; Tuhfetü’l-Ahvezî, VIII-187)
Was this helpful?
