CEVAP:
– Uluhiyette şirk,
– Allah’ın varlığında şirk,
– Tedbir ve yönetmede şirk,
– İbadette şirk.
Bazı alimler Allah’ın zat, sıfat ve fiillerinde şirk ve ibadette şirk olmak üzere ikili tasnif yapmışlardır.
İzmirli İsmail Hakkı, İslam âlimlerinin naslardan hareketle şirk olarak nitelendirdikleri inanç biçimlerini beş kısma ayırmıştır.
1. Şirk-i istiklâl (vasıtasız şirk).
Mecasilerle düalist inanç gruplarında görüldüğü gibi iki ilahın varlığını kabul etmek.
2. Şirk-i teb‘îz (kısmî şirk).
Allah’ın birliğini kabul etmekle birlikte Hristiyanlıktaki teslis inancı gibi ilahlardan oluşan bir tanrı inancını benimsemek.
3. Şirk-i takrîb.
Allah’a yakınlık sağlamaları ve onun katında şefaatçi olmaları için putlara ve heykellere tapınmak.
4. Şirk-i taklîd.
Cahiliye Araplarında olduğu gibi, atalarını taklit ederek putlara ve heykellere ilah niteliği nispet etmek.
5. Şirk-i esbâb.
Tabiat kanunlarının Allah’ın yaratmasıyla değil, nesne ve olayların doğalarının gereği olduğuna inanmak.
Was this helpful?
